(nie dochodząc)

- siedzieć przed lustrem/telewizorem to sit in front of a mirror/the TV

- usiądź przede mną sit in front of me

- zatrzymać się przed domem to stop before a. in front of a house

- uklęknąć przed kimś to kneel before a. in front of sb

- skłonić się przed kimś to bow to sb

- iść/patrzeć przed siebie to walk/look straight ahead

- skręć w lewo przed rondem turn left before the roundabout

- samochód podjechał przed kaplicę the car drove up to the chapel

- wyszedł przed bramę he came out in front of the gate; (w tym samym kierunku) szła z rękami wyciągniętymi przed siebie she walked with her arms stretched out in front of her

- pchała przed sobą wózek (spacerowy) she was pushing a pushchair (along)

- na liście moje nazwisko jest przed twoim my name is before yours on the list

- była przed nami w kolejce she was in front of us (in the queue)

- nie wpychaj się przed nas don’t push in in front of us

- sprawy publiczne stawiał przed innymi he put public affairs before everything else

- Rosjanie wysunęli się przed Holendrów the Russians moved ahead of the Dutch

- przed śniadaniem/świtem/wojną before breakfast/daybreak/the war

- przed południem in the morning

- V wiek przed naszą erą the fifth century before Christ a. BC

- przyszła przed dwunastą she came before twelve

- zdążył wrócić przed zamknięciem bramy he was back before the gate was closed

- kilka osób mówiło na ten temat przede mną several people spoke about it before me

- nie możesz podjąć tych pieniędzy przed upływem trzech miesięcy you can’t withdraw the money until a period of three months has elapsed

- najgorsze jest jeszcze przed nami the worst is yet a. still to come a. still before us

- przed czasem ahead of time a. schedule

- samolot przyleciał przed czasem the plane arrived ahead of schedule

- przed godziną/miesiącem/dwoma laty an hour/a month/two years before a. earlier a. ago

- przed laty years before a. earlier a. ago

- przed chwilą widziałam to na stole I saw it on the table a moment ago

- ochrona przed zimnem/słońcem protection against (the) cold/against sunlight

- schronienie przed deszczem shelter from a. against the rain

- strach przed kimś/czymś fear of sb/sth

- schować się przed słońcem/deszczem to shelter from the sun/rain

- ukryć coś przed kimś to hide sth from sb

- opędzać się przed komarami to beat off mosquitoes

- wystąpić przed pełną salą to appear in front of a. before a full house

- pochylić głowę przed kimś to bow to sb

- wyżalać się przed kimś to pour out one’s troubles a. one’s heart to sb

- niczego przede mną nie ukryjesz you can’t hide anything from me

- został postawiony przed Trybunałem Stanu he was brought before the State Tribunal

- przed sądem odbywa się sprawa o ustalenie ojcostwa a paternity case is in progress in court

* * *

1) ( miejsce) in front of

2) ( czas) before

3) ( w obronie przed)

4) ( wobec)

* * *

1. + Ins. ( miejsce) in front of, outside; przed kimś/czymś in front of sb/sth; spotkamy się przed bankiem I'll meet you outside the bank; stał przed domem he stood in front of the house; karetka jechała przed nami ambulance was going in front of us; ogródek przed domem front garden; prosto przed siebie straight ahead; stawić się przed (sądem, komisją itp.) appear before l. in front of.

2. ( moment) before, ahead of; przed południem before midday, in the morning, a.m., ante meridiem; przed końcem miesiąca by the end of the month; przed zapadnięciem zmroku before (it gets) dark; przed świętami before holidays; przed chwilą a while l. moment ago; przed czasem ahead of time, in good time; ( o porodzie) preterm; samolot przyleciał przed czasem plane arrived ahead of schedule; krótko przed shortly before; przed czterdziestką ( o wieku) on the right side of forty l. the hill, approaching forty; przed oczyma duszy in one's mind's eye.

3. ( okres) ago, before; przed trzema godzinami three hours ago; przed dwoma miesiącami two months ago; przed laty years ago; przed upływem tygodnia before the week is over; na długo przed czymś long before; coś nie ma przed sobą przyszłości there's no future in sth; przed Chrystusem before Christ, B.C., before the Christian l. Common Era.

4. ( obrona) against, from; uciekał przed policją he was fleeing from the police; bronił się przed ciosami napastnika he defended himself from his rival's blows; chronić kogoś przed czymś protect sb against sth, keep sb from sth; schronienie przed deszczem shelter from the rain; strach przed czymś fear of sth.

5. ( ocena) to, before; popisywał się przed dziewczyną he showed off to impress the girl; wyżaliła się przed przyjaciółką she complained to her (girl)friend; nic przede mną nie ukrywasz? you're not hiding anything from me, are you?

6. (= kolejność) before, above, previous to; przybiegł na metę przed faworytami he came to the finish line before the favorites, he finished before the favorites; dała jej pierwszeństwo przed innymi he gave her priority over the others; przede wszystkim first of all, first and foremost, above all; daleko przed kimś way ahead of sb; mam to jeszcze przed sobą ( w przyszłości) it's still ahead of me.

7. (= szacunek) to, before; chylić głowę przed autorytetem bow one's head to l. before sb; chylić czoła przed kimś take one's hat off to sb; być odpowiedzialnym przed kimś be responsible to sb; przed Bogiem before God.

8. + Acc. (= kierunek) before; wyjść przed dom go out; ciężarówka wysunęła się przede mnie truck passed me; patrzyć przed siebie look straight ahead; iść przed siebie walk straight on; roztoczył się przed nami piękny widok beautiful view opened before us; iść/jechać przed kimś go/drive before l. ahead of sb; być dopuszczonym przed czyjeś oblicze be admitted to sb's presence; przed obliczem in the presence; zanieść prośbę przed majestat króla present a request to the king.

- dojść do domu to reach a. get home

- jak mogę dojść do dworca? how can I get to the railway station (from here)?

- dochodząc do szkoły, usłyszał dzwonek na lekcje on reaching school he heard the bell ring for lessons

- pożar dochodził już do strychu the fire was already reaching up to the attic

- woda doszła do samych drzwi the water came right up to the door

- opatrunek jest za ścisły i krew nie dochodzi do nogi the dressing is too tight and the blood isn’t flowing to the leg

- jego list jeszcze nie doszedł his letter hasn’t arrived yet

- czy pieniądze już doszły? has the money arrived yet?

- doszło do moich uszu, że przenosi się pan do Paryża I heard that you’re moving to Paris

- doszły mnie słuchy, że wyszłaś za mąż I hear you got married

- dochodzą (do) nas plotki o jej życiu prywatnym we hear various rumours about her private life

- mało z tego, co mu tłumaczę, dochodzi do niego not much of what I say gets through to him

- wreszcie doszło do jego świadomości, że… it finally got through to him that…

- program dochodzi przez satelitę the programme’s transmitted by satellite

- z ogrodu dochodził miły zapach kwiatów a pleasant smell of flowers was coming from the garden

- uliczny hałas tu nie dochodzi you can’t hear the traffic here

- dziwny dźwięk doszedł do jego uszu he heard a strange sound

- do naszego zespołu doszli nowi zawodnicy some new players have joined our team

- doszedł nam nowy temat do dyskusji we have a new topic to discuss

- do pensji dochodzi premia oraz różne dodatki on top of the salary there’s a bonus and various additions

- po urodzeniu się dziecka dojdą nam nowe obowiązki after the baby’s born, we’ll have additional obligations

- liczba ofiar w wypadkach drogowych w tym miesiącu doszła już do 1000 the number of road accident victims this month has already reached 1,000

- jego długi dochodziły do dwóch milionów złotych his debts amounted a. came to almost two million zlotys

- kurs dolara doszedł do 4 zł the exchange rate for the dollar went up to a. reached 4 zlotys

- upał dochodził do 40°C the temperature was approaching 40°C

- dojść do perfekcji w czymś to achieve a. attain perfection in sth

- dojść do bogactwa to become rich

- dojść do pełnoletności to come of age

- dojść do punktu kulminacyjnego/zenitu to reach a high/zenith

- dojść z kimś do porozumienia a. zgody to reach a. come to (an) agreement a. an understanding with sb

- po długich negocjacjach rząd i związki dochodzą do porozumienia after protracted negotiations, the government and unions are coming to an understanding

- dojść do sławy to become famous

- dojść do władzy to come a. rise to power

- jak on doszedł do takich pieniędzy? how did he come into that kind of money?

- tylko najwytrwalsi do czegoś dochodzą only the most persevering people achieve anything (in this world)

- jego wściekłość dochodziła do obłędu his fury verged on madness

- dochodzić zwrotu długu to demand the settlement of a debt

- dochodzić swoich praw na drodze sądowej to pursue one’s rights in a court of law

- dochodzić sprawiedliwości to seek a. demand justice

- dochodzić prawdy to search for the truth

- nie dojdziesz prawdy you’ll never find out a. know the truth

- postanowił dojść, o co im chodzi he resolved to find out what they meant

- trudno dojść, jak jest naprawdę it’s hard to find out what the real situation is

- dojść do wniosku a. przekonania to reach a. come to a conclusion

- dojść kogoś to catch sb up a. catch up with sb

- dochodził biegnącego przed nim Francuza he was catching up with the French runner in front of him

- dojść do piłki/podania to get to the ball

- ziemniaki jeszcze twarde, ale zaraz dojdą the potatoes are still a bit hard, but they’ll be ready in a minute

- zostaw mięso w piecu, niech dojdzie leave the meat in the oven to finish off for a bit

- zboża już dochodzą the corn will be ripe soon

- nie wiem, jak do tego doszło I’ve no idea how it happened a. came about

- po operacji doszło do powikłań some complications arose after the operation

- często dochodziło pomiędzy nimi do spięć there were often arguments between them

- na tym skrzyżowaniu często dochodzi do wypadków accidents often occur at this crossroads

- dochodzi do tego, że dzieci kłócą się z nauczycielami w szkole it’s coming to the point a. reaching the stage where children are quarrelling with their teachers at school

- doszło do tego, że nikt nie podał mu ręki in the end no one shook his hand

- do czego to doszło! what (on earth) are things coming to!

■ dojść z czymś do ładu to get to grips with sth

- dojść do ładu ze swymi myślami to get a. bring one’s thoughts under control

- dojść z kimś do ładu to reach an understanding with sb

- gdy się upił, trudno było z nim dojść do ładu when he got drunk, it was difficult to get through to him

- nie dojdę z tym chłopakiem do ładu, nie chce mnie w ogóle słuchać I can’t cope with that boy, he doesn’t want to listen to me at all

- dojść do siebie (po chorobie) to recover, to recuperate; (po zemdleniu) to come round a. to